پایان نامه لازمه به پایان رساندن دوره تحصیلی است. هر دانشجویی باید با انجام پایان نامه از دوره تحصیلی خود خداحافظی کند. پایان نامه اصولا تحقیق و بررسی است که هر دانشجو بر روی موضوعی که خود انتخاب می‌کند انجام می‌دهد و باید مسئله و سوالی طرح کرده و به جواب و نتایج قابل توجهی برسد.
دانشجویان معمولا از اواسط دوره تحصیل به فکر نگارش پایان نامه می افتند، اولا باید از اصول و قواعد نگارش پایان نامه آگاهی داشته باشند و ثانیا موضوع و عنوان جذابی انتخاب کنند و شروع به کار کنند تا در زمان‌بندی معین بتوانند کار را تحویل دهند.
اگر شما هم انجام پایان نامه برایتان مشکل است، این مقاله را از دست ندهید.
نگارش پایان نامه
برای نگارش یک پایان نامه خوب باید اصول و قواعد آن را شناخت. نگارش پایان نامه مراحل خاصی دارد که اگر به درستی طی شود یک پایان نامه قابل قبول را به ارمغان خواهد آورد.
قدم اول انجام پایان نامه: انتخاب موضوع
قدم اولی که باید در نگارش و انجام پایان نامه به آن توجه داشت و یکی از مهم‌ترین قدم های است که در این راه برداشته می‌شود، انتخاب موضوع برای پایان نامه است.
باید دقت کنیم تا یک موضوع جذاب و قابل مانور برای پایان نامه انتخاب کنیم، موضوعی که قابلیت تحقیق و ارائه داشته باشد موضوعی که جدید و بروز باشد.
در انتخاب موضوع بایدشرایط و امکانات تحقیق را هم در نظر بگیریم. همچنین موضوعی که مرتبط با رشته تحصیلی باشد باید انتخاب کنیم. به عنوان کسی که قرار است ماه‌ها درگیر یک موضوع باشد، باید به عنوان انتخابی علاقه داشته باشیم وگرنه پایان نامه ایی که بی علاقه کار شود پایان نامه قوی نخواهد بود.
قدم دوم انجام پایان نامه: انتخاب استاد راهنما
بعد از انتخاب عنوان جذاب نوبت به انتخاب استاد راهنمای خوب می‌رسد. کسی که قرار است در این کار مشاور و همکار ما باشد.
کسی‌که ما را راهنمایی خواهد کرد تا در این مسیر با موفقیت قدم برداریم. استادی که به عنوان استاد راهنما انتخاب میکنیم باید در این رشته تخصص کافی را داشته باشد و از هیئت علمی دانشگاه باشد.
توجه به تایم آزاد استاد راهنما مهم است. باید تحقیق کنیم که ظرفیت پذیرش استاد مورد نظر پر نشده باشد و بتواند به حد کافی به پایان نامه ما رسیدگی کند. یک استاد راهنمای خوب میتواند یک پایان نامه را خوب جلو ببرد.
قدم سوم انجام پایان نامه: ارائه پروپوزال
پروپوزال به طرح پیشنهادی گفته می‌شود. در پروپوزال به عنوان انتخابی و راه و روش تحقیقاتی که قرار است بپردازیم اشاره میکنیم؛ همچنین از منابعی که قرار است استفاده کنیم، صحبت به میان می آوریم و نتایج و یافته های تحقیقاتی را شرح می‌دهیم.
در اصل تصویب پایان نامه به ارائه پروپوزال وابسته است. یک پروپوزال قوی به معنای یک پایان نامه قوی است. هر پروپوزال قالب خاص خودش را دارد و فرم پروپوزال باید از دانشگاه مربوطه دریافت شود و پایان نامه طبق آن پیش برود.
به‌طور خلاصه پروپوزال شامل عنوان، مقدمه، پیشینه تحقیق، روش تحقیق، نتایج و منابع است که باید در نگارش آن دقت کافی را داشت که قواعد و روش های خاصی نگارشی را رعایت کنیم. پروپوزال نخست به استاد راهنما تحویل داده می‌شود تا توسط استاد راهنما تایید و تصویب شود؛ سپس کار پایان نامه آغاز می‌شود.
مراحل تصویب پروپوزال
مراحل تصویب پروپوزال به شرح زیر است:
- تصویب اولیه یعنی تصویب در کمیته تخصصی گروه رشته مربوطه
- تصویب نهایی یعنی تصویب در سورای پژوهشی دانشکده
اگر متوجه الزام تغییر در پروپوزال شدیم اگر تغیراتی جزیی است که باید به استاد راهنما اطلاع بدهیم تا با راهنمایی او و دریافت فرم مربوطه از دانشگاه اقدام به تغییر کنیم ولی اگر تغیرات اساسی لازم بود باید به کلی پروپوزال جدید نگارش شود که پس از تایید پروپوزال جدید باید علت تغییر هم مشخص شود.
قدم چهارم انجام پایان نامه: نگارش پایان نامه
بالاخره مهم ترین مرحله انجام پایان نامه مرحله نگارش آن است. بعد از ارائه پروپوزال و تصویب نهایی آن باید نگارش را شروع کنیم. اجزای یک پایان نامه مناسب به صورت زیر است:
- صفحه عنوان
- صفحه تقدیم
- صفحه سپاسگذاری
- چکیده پژوهش
- فهرست نوشتار
- کلیات پژوهش
- پیشینه تحقیق
- تجزیه و تحلیل داده ها
- نتیجه گیری
صفحان عنوان، تقدیم و سپاسگذاری که در اول پایان نامه قرار میگیرند و بسیار خلاصه و واضح نوشته می‌شوند. چکیده پژوهش شامل یک خلاصه کاملا مفهومی و ساده از موضوعی است که برای پایان نامه انتخاب کردیم.
فهرست نوشتار شامل مواردی است که قرار است به آن‌ها بپردازیم و کلیات پژوهش شامل کلیه تحقیقات و بررسی هایی است که انجام داده‌ایم. پیشینه تحقیق به منظور مطالعه تحقیقات گذشته در مورد موضوع انتخابی ما و روش شناسی تحقیق شامل روش هایی است که تحقیقات را انجام داده ایم. بخش بعدی که تجزیه و تحلیل است، تمامی داده ها و اطلاعات را تجزیه و تفسیر میکنیم و به توضیح و شرح منطقی و علمی آن البته از دیدگاه خودمان می‌پردازیم.
در نهایت نتیجه گیری‌هایی که از تفسیر ها به دست آمده بیان میکنیم. نتایجی که موضوع تحقیق به آن دلیل بوده و اهداف ما از این تحقیق و رسیدن به آن نتایج است.
قدم پنجم: اعلام آمادگی برای جلسه دفاع
مهم‌ترین و استرس‌زا ترین مرحله این مرحله است. مرحله ایی که باید با آمادگی کامل هم از لحاظ روحی و جسمی و هم از لحاظ علمی در جلسه دفاع آماده شده و در مقابل اعضای گروه و استاد راهنما از موضوعی که انتخاب کردیم و نتایجی که به دست آوردیم دفاع کنیم تا اعضای گروه قانع شده و امتیاز بالایی به پایان نامه بدهند.
برای جلسه دفاع باید تمرین های زیادی داشته باشیم باید به کل پایان نامه مسلط باشیم و تجهیزاتی اگر نیاز است حتما آماده کنیم. یک نسخه از پایان نامه در جلسه دفاع باید همراه خودمان باشد و باید تمام جزئیات آن را بررسی کنیم.
بهتر است برای کسب تجربه در جلسه دفاعیه دوستانمان شرکت کنیم تا با فضای آن اشنا شویم. در پایان جلسه و پایان صحبت ها به رسم ادب از اساتید حاظر قدردانی کنیم و از استاد راهنمای خودمان تشکر ویژه داشته باشیم.
سخن آخر
در این مقاله در مورد انجام پایان نامه صحبت کردیم و نکات مهم را در اختیارتان قرار دادیم. اگر شما سوالی در این زمینه دارید، می‌توانید با ما تماس بگیرید و سوالات خودتان را مطرح کنید.